AIR SHOWER PHÒNG SẠCH: CẤU TẠO, NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG, ỨNG DỤNG & TIÊU CHUẨN GMP
Trong thiết kế phòng sạch hiện đại, đặc biệt là các nhà máy đạt tiêu chuẩn GMP, ISO 14644 hoặc EU GMP, Air Shower (buồng thổi khí) là thiết bị không thể thiếu trong hành lang chuyển tiếp. Đây là lớp phòng đệm giúp giảm thiểu bụi bẩn, vi khuẩn và hạt lơ lửng bám trên người, thiết bị trước khi vào khu vực sạch.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ Air Shower là gì, cấu tạo, nguyên lý hoạt động, phân loại, ứng dụng và những tiêu chuẩn kỹ thuật cần lưu ý khi đầu tư thiết bị này cho nhà máy, phòng sạch hoặc khu nghiên cứu.
✅ 1. Air Shower phòng sạch là gì?
Air Shower (buồng thổi khí, buồng khí sạch) là một buồng kín nhỏ hoạt động như một phòng trung gian giữa môi trường bên ngoài và khu vực phòng sạch.
Khi nhân viên, hàng hóa hoặc thiết bị đi qua Air Shower, thiết bị sẽ phun luồng khí sạch tốc độ cao (≥20 m/s) từ các vòi phun, giúp thổi bay bụi bẩn, hạt vi sinh bám trên quần áo, giày dép, bề mặt thiết bị trước khi vào phòng sạch.
✅ 2. Cấu tạo của Air Shower
Một Air Shower tiêu chuẩn thường bao gồm:
| Bộ phận | Chức năng |
|---|---|
| Vỏ buồng Air Shower | Làm từ Inox 304, thép sơn tĩnh điện, hoặc thép không gỉ – chống ăn mòn, dễ vệ sinh |
| Cửa Air Shower | Cửa tự động hoặc cửa cơ, có khóa liên động (interlock) đảm bảo chỉ mở 1 cửa mỗi lần |
| Động cơ thổi khí (Blower) | Tạo lực hút và đẩy không khí qua hệ thống lọc với tốc độ cao (18–30 m/s) |
| Bộ lọc HEPA + Pre-filter | Lọc sạch bụi bẩn, vi sinh trước khi thổi vào người/thiết bị (hiệu suất ≥99.99%) |
| Đầu phun khí (Nozzles) | Vòi inox có thể xoay, bố trí khắp buồng (2 bên, trần) để thổi sạch toàn thân |
| Bảng điều khiển điện tử | Cài đặt thời gian thổi khí, cảm biến chuyển động, đèn báo hoạt động |
| Đèn UV/LED, intercom (tùy chọn) | Tăng cường diệt khuẩn hoặc giao tiếp giữa 2 bên buồng |
✅ 3. Nguyên lý hoạt động của Air Shower
Quy trình hoạt động cơ bản của Air Shower như sau:
Người hoặc hàng hóa bước vào buồng, cửa ngoài sẽ đóng lại.
Cảm biến kích hoạt hệ thống thổi khí: động cơ blower hút không khí qua bộ lọc HEPA rồi đẩy qua các vòi phun với tốc độ gió 20–30 m/s.
Luồng khí mạnh thổi liên tục 10–20 giây, làm sạch các hạt bụi trên quần áo, tóc, bề mặt giày dép hoặc kiện hàng.
Sau khi chu trình kết thúc, cửa phía trong mở ra, cho phép vào khu vực phòng sạch.
Trong suốt quá trình, hệ thống lọc tiếp tục lọc tuần hoàn không khí bên trong buồng để đảm bảo độ sạch.
✅ 4. Tại sao Air Shower quan trọng trong phòng sạch?
Ngăn chặn tới 90–98% bụi bẩn và vi sinh vật trước khi vào phòng sạch
Giảm thiểu ô nhiễm chéo giữa khu vực sản xuất và khu vực không kiểm soát
Tăng tuổi thọ và hiệu suất của hệ thống HVAC nhờ giảm tải bụi trong không khí
Đáp ứng yêu cầu kiểm tra, đánh giá của GMP, HACCP, ISO 14644
✅ 5. Phân loại Air Shower hiện nay
🔹 Dựa vào đối tượng sử dụng:
Air Shower cho người: Buồng nhỏ (1–2 người/lần), cửa 2 bên
Air Shower cho hàng hóa (Cart Pass Box): Dùng cho xe đẩy hoặc kiện hàng lớn
Air Shower tích hợp khử trùng UV/Plasma: Dùng trong dược phẩm, vi sinh, vaccine
🔹 Dựa vào thiết kế:
Air Shower 1 chiều (One-way): Vào từ một bên, ra từ bên kia – phổ biến
Air Shower 2 chiều (2-way): Vào và ra qua cả 2 cửa (cần quản lý luồng người kỹ)
Air Shower góc (L-shape): Tiết kiệm diện tích, bố trí linh hoạt
Air Shower Module đa buồng: Dùng cho nhà máy lớn – có thể nối tiếp nhiều buồng
✅ 6. Ứng dụng phổ biến của Air Shower
Nhà máy dược phẩm, mỹ phẩm – đạt chuẩn GMP, EU-GMP
Phòng sạch thiết bị y tế, vaccine, phòng vi sinh
Khu sản xuất linh kiện điện tử, bán dẫn
Nhà máy chế biến thực phẩm sạch, nhà máy sản xuất sữa
Phòng nghiên cứu, phòng thí nghiệm cấp độ cao (Biosafety Level 3–4)
✅ 7. Tiêu chuẩn kỹ thuật cần đạt
| Thông số | Tiêu chuẩn GMP khuyến nghị |
|---|---|
| Tốc độ gió tại vòi phun | ≥20 m/s (tốt nhất 22–25 m/s) |
| Hiệu suất lọc HEPA | ≥99.99% tại 0.3 micron |
| Độ ồn trong buồng | ≤ 65 dB |
| Thời gian thổi khí | 10–30 giây, tùy điều chỉnh |
| Khóa liên động (Interlock) | Cửa chỉ mở 1 phía mỗi chu trình để tránh ô nhiễm ngược |
| Vật liệu chế tạo | Inox 304, thép sơn tĩnh điện – bền, dễ khử trùng |
✅ 8. Một số lưu ý khi lắp đặt Air Shower
Đặt ngay lối vào phòng sạch chính, hoặc giữa airlock – buffer zone
Cần đủ không gian để mở cửa hai phía và người di chuyển dễ dàng
Phải có nguồn điện ổn định, kết nối hệ thống điều khiển trung tâm nếu cần
Bảo trì định kỳ: thay lọc thô mỗi 3 tháng, lọc HEPA mỗi 6–12 tháng
Đào tạo nhân viên sử dụng đúng quy trình – không bật/tắt thủ công
🛠️ SHiZU Cleanroom – Đơn vị cung cấp Air Shower tiêu chuẩn GMP
Chúng tôi cung cấp đa dạng mẫu mã Air Shower:
✅ Air Shower cho người – 1 chiều / 2 chiều
✅ Air Shower hàng hóa – dùng cho xe đẩy
✅ Air Shower tích hợp UV, khử trùng hóa chất
✅ Thiết kế theo yêu cầu riêng (không gian, chiều cao, cửa trượt…)
✅ Có đầy đủ chứng chỉ CE, ISO, test tốc độ gió, hiệu suất lọc
🎯 Kết luận
Air Shower phòng sạch không chỉ là thiết bị “phụ” mà là một phần quan trọng trong hệ thống bảo vệ phòng sạch khỏi nguy cơ ô nhiễm. Việc lựa chọn đúng loại Air Shower, lắp đặt hợp lý và vận hành đúng chuẩn giúp:
Duy trì độ sạch trong khu vực sản xuất
Đáp ứng tiêu chuẩn GMP, ISO, WHO
Giảm thiểu chi phí bảo trì hệ thống lọc chính
Tăng tính chuyên nghiệp và an toàn cho dây chuyền sản xuất
Bên cạnh Air Shower Phòng sạch, SHiZU cũng cung cấp các thiết bị phòng sạch khác như: Pass box Phòng sạch, Máy vệ sinh đế giày….
